TERVOL® je bio naziv više linija kamene vune proizvođača Knauf Inuslation. Proizvodi su toliko bili popularni pogotovu u Hrvatskoj, da je počeo da se ustaljuje naziv tervol za bilo koju kamenu vunu.
Građevinarstvo u savremenom dobu, kao i trendovi koji se postavljaju, zajedno sa oštrim zakonskim regulativama, zahtijevaju dosta visok nivo energetske efikasnosti kod izgradnje novih stambenih ali i poslovnih objekata, kao i kod renoviranja starih objekata, gde se traže materijali koji su multifunkcionalni i kvalitetni i po mogućnosti prirodnog porijekla. Tervol proizvodi, kao sve druge kamene vune ispunjavaju sve te zahtjeve i uglavnom su prvi izbor svih izvođača i investitora koji traže kvalitet.
Prvobitna namjena tervola tj. kamene vune u industriji i građevinarstvu jeste termoizolacija. Zbog strukture mineralnih vlakana koji su isprepletani, ovaj materijal ima jako dobra izolaciona svojstva.
Najčešće se koristi kao termoizolator, ali može da se koristi i kao zvučni izolator i to najčešće u pregradnim zidovima. Kao termoizolator koristi se za spoljne zidove, zatim kod kosih i ravnih krovova ali i kod ventilisanih i neventilisanih sistema.
Zbog svoje tačke topljenja koja je iznad 500 °C, spade u klasu zapaljivosti A1, nezapaljiv je materijal i može da izdrži temperature veće i od 900 °C. Ovakva osobina dolazi do izražaja kod javnih zgrada kao što su bolnice, starački domove i vrtići, gdje je evakuacija jako komplikovana.
TERVOL® je kao što je već navedeno fantastičan toplotni izolator ali i odličan zvučni izolator, međutim pored te dve karakteristike, odlikuje ga još par stvari. Otporan je na vodu (uslovno), na mikroorganizme, hemijski je neutralan i nema miris, parapropustljiv je. Ima zanemarljiv toplotni rad i pri visokim i pri niskim temperaturama kao i pri naglim promjenama temperatura, te zbog svoje fleksibilnosti sprečava fluktuacije temperature.
Zbog svojih odlika održava temepraturu unutar prostorija sto može drastično smanjiti troškove grijanja, ali i hlađenja, a samim tim utiče bolje na vas i čini uslove života i rada udobnijim i zdravijim.
Suštinski, sve vrste TERVOL®-a imaju slična ako ne i ista hemijska i fizička svojstva, ali ono što je dobro je da se za svaki pojedinačan proizvod ista ta svojstva mogu mijenjati i prilagođavati u zavisnosti od upotrebe tervola. Na primjer TERVOL® koji se koristi u poljoprivredi posebno se tretira, da bi mogao da apsorbuje vodu, dok u slučajevima izolacije kod stambenih objekata svojstvo apsorpcije bi bila loša stvar i ne bi se koristio takav tervol.
Dugi niz godina se za kamenu vunu pričalo da je štetna po zdravlje, a najčešće se vodila priča da je kancerogen materijal. Pojavom odgovarajućih tehnika i tehnologija za proizvodnju kamene vune sa tim pričama je završeno.
Međunarodna agencija za istraživanje raka je utvrdila a kasnije i potvrdila da nijedan proizvod od mineralne vune da li on bio kamena ili staklena nije kancerogen niti na bilo koji način opasan i štetan za ljudsko zdravlje.
Proizvodnja
Kameni dijabaz i dolomit padaju u prvi plan kada su u pitanju sirovine za proizvodnju kamene vune. Topljenjem ova dva kamena i dodavanjem određenih primjesa dobijaju se proizvodi od kamene vune različite gustine.
Proces proizvodnje Tervola može se opisati kroz pet faza:
- U prvoj fazi se kamenu kao glavnoj sirovini po određenom receptu dodaju briketi i energenti kao što su gas i koks. Sve to se topi u pećima na temperaturi preko 1300 °C.
- Druga faza počinje od topljene mase iz prve faze, a završava se dobijanjem primarnog filca kamene vune. Topljena masa se raspreda u vlakna, a pritom se dodaje i vezivo da se vlakna vežu te da se ne bi raspala.
- U trećoj fazi se kamena vuna slaže odnosno isprepliće. Treća faza je jako bitna jer u trećoj fazi tervol ustvari i dobija svoje izolacione osobine. Novonastali primarni filc iz druge faze se dovodi do klatna i tu se vrši ravnomerno ispreplitanje vlakana. Što je veći stepen isprepletenosti to je kamena vuna bolji izolator jer se preplitanjem stvara više mjesta za zadržavanje vazduha, a to je jedan od uslova da bi izolacioni materijal funkcionisao kako treba.
- Četvrta faza procesa odvija se na temperaturi od 270 °C i u ovoj fazi se veziva učvršćuju. Formiraju se karakteristike proizvoda jer proizvod sazrijeva.
- Nakon izlaska iz komore ulazi se u petu i poslednju fazu procesa proizvodnje u kojoj se tervol siječe, slaže, pakuje i skladišti.
Uz pomoć savremenih sistema kao i sa uznapredovalom tehnologijom ugljen-monoksid i dimni gasovi su u potpunosti eliminisani. Tehnička voda koja se koristi u proizvodnji, koristi se i za zagrijavanje ostalih dijelova fabrika. Na ovaj način proizvodnja tervola je održiva kao i objekti u kojima je tervol ugrađen.
Svaki proizvod od kamene vune posjeduje određene karakteristike od kojih zavisi gdje će se koji proizvod primjenjivati.
Različiti proizvodi tervola ne mogu se primjenjivati za iste stvari, tako na primjer tervol koji je namenjen kao izolator za kose krovove ne može se koristiti kao fasadni izolator. Kamena vuna može biti meka, polutvrda i tvrda. Od tvrdoće zavisi gdje će se koristiti. Ploče od tvrde vune se koriste za podnu izolaciju i za izolaciju objekata sa strane, a meka i poluteška u ostalim slučajevima.
Ovako različiti proizvodi kamene vune dobijaju se korištenjem različitih recepata u postupku proizvodnje. Različitim recepturama dobija se tervol različite gustine i debljine.
Da ne bi dolazilo do zabune, na etiketi skladištenih proizvoda su navedene karakteristike tervola kao i njihova namjena.
Za kontrolu proizvoda tervola koristi se standard DIN 18165. Po ovom njemačkom standardu postoji nekoliko grupa primjenjivosti tervola u građevini:
V TERVOL® – koristi se u plafonima, zidovima i ventilisanim krovovima, nije pod pritiskom
VL TERVOL® – koristi se kao izolacija između krovnih rogova, nije pod pritiskom
VD TERVOL® – koristi se za izolaciju ravnih krovova koji su bez ventilacije, pod pritiskom
VV TERVOL® – nije pod pritiskom, ali sa snagom na smicanje
T TERVOL® – koristi se za zvučnu izolaciju odnosno za zaštitu od udarnog zvuka
TK TERVOL® – zvučna izolacija pri pritiscima sa većim opterećenjem
Iako svi oni imaju svoje karakteristike prema standardu mogu se umjesto nekih vrsta koristiti druge.
TERVOL® je jako skup materijal, ali zbog svojih vrhunskih karakteristika, koje se ne mijenjaju decenijama, zbog svoje lake ugradnje i jako dobrog uticaja na životnu sredinu, predstavlja odličan izbor za izolaciju stambenih objekata.
